قدس آنلاین- به گفته مسئولان عالی سازمان آموزش و پرورش بیش از یک سوم کلاس‌های درس کشور نیازمند مقاوم‌سازی هستند. کلاس‌هایی که ناایمن بوده و هر لحظه ممکن است با کوچک‌ترین زلزله‌ای سقف آن‌ها بر روی سر دانش‌آموزان آوار شود. دانش‌آموزان در این مدارس امنیت جانی ندارند.
هر چند که به گفته رئیس سازمان توسعه و تجهیز مدارس تمام تلاش وزارت آموزش و پرورش در بخش عمرانی برای افزایش سطح ایمنی مدارس بوده و از سال ۸۵ تاکنون بر اساس قانون مجلس هفتم ۴ میلیارد دلار برای این موضوع اختصاص داده شده است، اما هنوز هم آمار مدارس ناایمن و نیازمند به مقاوم‌سازی در کشور نگران کننده است.
حال و روز مدارس کشور خوب نیست
شهرام اسدپور که در حوزه نوسازی مدارس آذربایجان شرقی فعالیت دارد در این زمینه به خبرنگار ما می‌گوید: بر اساس مشاهدات و آمارهای دریافتی، بیشتر مدارس کشور در وضع بدی قرار دارند. البته سازمان نوسازی مدارس در کشور فعال است که وظیفه ساختن، تعمیر و تجهیز مدارس را بر عهده دارد. در بودجه سالیانه کشور نیز رقمی به عنوان بودجه عمرانی مدارس پیش‌بینی می‌شود که به حساب اداره کل در هر استان واریز شود تا آن‌ها بتوانند بر اساس اولویت نوسازی مدارس را ساخته، تجهیز و تعمیر کنند. اما متأسفانه چندین سال است که هیچ بودجه عمرانی در استان‌ها دیده نمی‌شود و حتی در سال‌های اخیر وضع بدتر هم شده و حتی مدارس برای پرداخت یک قبض آب یا برق باید از اولیای دانش‌آموزان کمک بگیرند.
وی به کیفیت پایین مدارس ساخته شده در کشور اشاره کرده و اضافه می‌کند: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، در بیشتر روستاهای کشور مدارسی ساخته شد، اما به دلیل نبود هیچ نظارت و ناظری، کیفیت ساخت و ساز آن‌ها بسیار پایین بوده و پس از گذشت حدود ۴۰ سال شاهد تخریب آن‌ها هستیم. پس از انقلاب نیز بیشتر مدارس ساخته شده در کشور توسط خیران مدرسه‌ساز بوده است.
اسدپور با بیان مشکلات مدارس در روستاهای آذربایجان شرقی می‌گوید: از اوایل دهه ۷۰ بیشتر مدارس روستایی در این استان از کانکس است؛ البته هنوز هم مدارسی از خشت و گل وجود دارد که با کوچک‌ترین لرزش زمین، کاملاً تخریب می‌شوند و اگر در ساعت حضور دانش‌آموزان در مدارس باشد، خسارت جانی بسیاری بر جای می‌گذارد.
وی در پایان اضافه می‌کند: بیشتر مدارس این استان، گاز و برق و حتی آب لوله کشی ندارند. بیش از ۵۰درصد آن‌ها مشکلات سرویس بهداشتی دارند. البته در بقیه کشور نیز اوضاع بهتر از این نیست و اگر کمک‌های خیران و اولیای دانش‌آموزان نباشد، وضعیت مدارس بحرانی شده و حتی بدون زلزله، تا چند سال آینده خود به خود شاهد خرابی مدرسه‌ها هستیم.
مدارس، اماکنی چند وجهی هستند
در زلزله اخیر کرمانشاه، ۸۰ مدرسه با ۴۰۰ کلاس درس تخریب شد. مدارسی که به گفته مدیرکل نوسازی مدارس استان کرمانشاه تمام آن‌ها فرسوده و با قدمت بالای ۲۵ سال بودند و مدارس مقاوم‌سازی شده در زلزله هیچ آسیبی ندیدند. زلزله‌ای که اگر در ساعت حضور دانش‌آموزان اتفاق می‌افتاد با حجم بالای ۹۰درصدی تخریب، فاجعه‌ای را رقم می‌زد.
مهندس علیرضا سعیدی، دبیر جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران درباره ضرورت مقاوم‌سازی مدارس در برابر حوادث طبیعی بویژه زلزله به خبرنگار ما می‌گوید: وقتی زلزله‌ای در منطقه اتفاق می‌افتد، خانه‌های روستایی تخریب می‌شوند، مگر اینکه آن‌ها نوسازی و بازسازی شده باشند که این امر با وضع کنونی کشور و رکود حاکم در ساخت و ساز کمتر دیده می‌شود. به همین منظور نیاز است تا هنگام وقوع اتفاقاتی مانند زلزله اخیر غرب کشور، اماکنی برای سرپناه اضطراری خانواده‌های آسیب دیده در منطقه وجود داشته باشد. اماکنی که می‌تواند مدارس آنجا باشد.
وی می‌افزاید: اگر مدارس از نظر مقاوم‌سازی کیفیت مطلوبی داشته باشند، می‌توانند محلی برای دپوی کمک‌های مردمی، امدادی و رسیدگی به آسیب‌دیده‌ها باشند. بدیهی است که اگر مدارس سالم باشند، کشته‌های کودکانمان در حوادث بسیار کمتر شده و خانواده‌هایمان نیز کمتر آسیب می‌بینند.
دبیر جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران با تأکید بر اهمیت نوسازی مدارس اضافه می‌کند: باید به مدارس بخصوص در هنگام وقوع حوادثی مانند زلزله، به مکانی چند وجهی نگاه کرد. مکانی که می‌تواند محلی برای استقرار مدیریت، مقر مرکز بحران‌زده و ستاد فرماندهی باشد. محلی که باید حتی با خراب شدن خانه‌های شهر یا روستا سالم مانده و ضمن حفظ جان کودکان، به شهر و منطقه ارائه خدمت کند؛ مانند اتفاقی که در زلزله اخیر افتاد. البته این مدارس برای ارائه خدمات مطلوب‌تر نیاز به بازسازی و مقاوم‌سازی دارند که در غیر این صورت خود تبدیل به یکی از ویرانه‌های بازمانده از حوادث می‌شوند.
مقاوم‌سازی مدارس نیاز به عزم ملی دارد
طبق اعلام مسئولان در ۱۰ سال گذشته، اقدامات مثبتی برای ایمن‌سازی مدارس انجام شده است. اما هنوز تا رسیدن به آنچه باید، فاصله زیادی داریم. تخصیص اعتبارات لازم و گرفتن تصمیمات جدی‌تر از مواردی است که به این مقاوم‌سازی سرعت می‌بخشد، اما متأسفانه حادثه منتظر تخصیص اعتبارات نمانده و ما را غافلگیر می‌کند.
بر اساس برآورد کارشناسان، ۶۲هزار مدرسه در حال تخریب ۱۱هزار میلیارد تومان اعتبار و ۹۷۰۰ کلاس درس برای مقاوم‌سازی حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان بودجه لازم دارند. سیدجواد ساداتی‌نژاد، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به خبرنگار ما می‌گوید: در کشور حدود ۶۲ هزار کلاس درس تخریبی و ۹هزار و ۷۰۰ کلاس درس نیاز به مقاوم‌سازی وجود دارد. البته در این سال‌ها سازمان نوسازی مدارس زحمات زیادی کشیده و ۵۰درصد مدارسی که نیاز به مقاوم‌سازی داشته‌اند را مقاوم کرده است. در زلزله اخیر کرمانشاه هم دیده شد مدارسی که سازمان نوسازی بنا کرده، توانست مستحکم باقی بماند. روستاهایی داشتیم که بیشتر از ۹۰درصد از بین رفته بود اما به مدرسه آن کمترین آسیبی وارد نشده بود.
وی با تأکید بر اینکه در حوزه مدارس تخریبی یا لازم به مقاوم‌سازی کشور نیاز به عزم ملی است، بیان می‌کند: بر اساس برآورد کارشناسان، ۶۲هزار مدرسه در حال تخریب ۱۱هزار میلیارد تومان اعتبار و ۹۷۰۰ کلاس درس برای مقاوم‌سازی حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان بودجه لازم دارند. مبلغی که اعتبار زیادی است و تأمین اعتبار آن در اوضاع کنونی تحریم‌های کشور بسیار دشوار است.
نماینده کاشان اضافه می‌کند: هر چند بحث ایمنی مدارس و مقاوم‌سازی بناها بسیار مهم است، اما حفظ سلامت دانش‌آموزان فقط محدود به مقاوم‌سازی بنای آموزشی نشده و ابعاد گسترده‌تری را شامل می‌شود. به همین منظور اگر کلاس‌هایی که نیاز به استانداردسازی سیستم‌های گرمایش دارند را نیز به آن‌ها اضافه کنیم، تقریباً حدود ۱۸هزارمیلیارد تومان پول نیاز است. رقمی که نشان می‌دهد باید در حوزه اعتبارات اتفاقی مهمی افتاده و این معضل برطرف شود. این در حالی است که در همین کلاس‌ها تعداد زیادی دانش‌آموز مشغول به درس خواندن هستند. در کلاس‌های تخریبی ۵/۱ میلیون دانش‌آموز، در مدارس نیازمند به مقاوم‌سازی ۵/۲ میلیون و در مدارس دارای مشکل گرمایش حدود ۲ میلیون دانش‌آموز مشغول به تحصیل هستند.
ساداتی‌نژاد در ادامه می‌گوید: انجام این اقدامات عزم ملی را می‌طلبد. باید در کنار اعتباراتی که دولت برای مقاوم‌سازی مدارس در نظر می‌گیرد، به مردم نیز فراخوان داد و از آن‌ها کمک گرفت. اقدامی عظیم در مدرسه‌سازی که در ۱۵ سال گذشته نیز عزم ملی ایرانیان و مهرورزی آن‌ها را به نمایش گذاشته است که اگر خیران مدرسه‌ساز در این زمینه ورود پیدا نمی‌کردند، اوضاع و احوال مدارس بسیار وخیم بود و مشکلاتی عمیق‌تری در این زمینه داشتیم.
وی با اشاره به قابلیت هایی که در مردم و خیران وجود دارد، می‌افزاید: با همت مردم و حمایت دولت می‌شود این مدارس را بازسازی کرد. در زلزله کرمانشاه از حدود ۸۰ مدرسه و ۴۰۰ کلاس درس تخریب شده، خیران تقبل کرده‌اند ۲۰ مدرسه را احیا کنند که البته با قابلیتی که در خیران وجود دارد به نظر می‌رسد مابقی را هم تأمین خواهند کرد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پایان ابراز امیدواری می‌کند: با توجه به مباحثی که در برنامه ششم توسعه در زمینه مقاوم‌سازی وجود دارد و تخصیص بودجه ۳میلیارد دلاری مقاوم‌سازی مدارس، به نظر می‌رسد سازمان نوسازی مدارس تا پایان برنامه ششم و وجود حمایت دولتی، مردمی و خیران می‌تواند تا پایان برنامه ششم با یک کار هدفمند مشکلات این حوزه را برطرف کند.
نظر شما